“Don’t see every shadow as a mountain… Use education as much as possible.”
Yvonne Jardine was born in Antigua in May 1946.
“I had seven siblings… I am the youngest. What I remember about Antigua growing up is hot, rain, running about, going to school, my brothers and sisters…”
“We lived together, our uncle generally made sure everything was OK… my dad died when I was three and my mum died when I was nine. So when my older brothers and sisters decided to come to England it wasn’t a question of… they sent for us.”
“I came over on [her sister’s] British passport as Antigua was still a colony. I came over in 1958…I was 11–12…”
“We first lived in Tottenham. Now I look around and there are so many Black faces, but then there were hardly any. There weren’t any in the school.”
“I used to think I wanted to be a nurse and travel…”
“I got married and we lived in Singapore for a while. We came back to the UK in 1973, 1974 I got a job with DVLA. I also worked for a wholesale pharmacy, [and] I worked for the post office. One of things I’m sorry I didn’t take up was that I had several offers to become a magistrate…”
“In the first year I was a governor of the school across the way… if I phone up and say, ‘this is Councillor Jardine,’ the whole attitude is different and quite often that bugs me…”
“People say being a woman and Black is also an issue…So there was always that ‘is it because?’”
“Racism is alive and well, but it’s like poverty, I don’t think you can get rid of it… I think it’s just swept under the carpet.
“Peidiwch â gweld pob cysgod fel mynydd... Defnyddiwch addysg cymaint ag y gallwch.”
Ganed Yvonne Jardine yn Antigwa ym mis Mai 1946.
“Roeddwn i’n un o saith o blant... fi yw’r ieuengaf. Yr hyn rwy’n ei gofio am Antigwa wrth dyfu i fyny oedd ei bod yn boeth, yn bwrw glaw, rhedeg o gwmpas y lle, mynd i’r ysgol, fy mrodyr a chwiorydd...”
“Roedden ni’n byw gyda’n gilydd, roedd ein hewythr yn gwneud yn siŵr fod popeth yn iawn ar y cyfan... bu farw fy nhad pan roeddwn i’n dri a bu farw fy mam pan roeddwn i’n naw. Felly pan benderfynodd fy mrodyr a chwiorydd hŷn eu bod am ddod i Loegr, doedd yna ddim cwestiwn... fe wnaethon nhw anfon amdanom ni.”
“Fe ddois i drosodd ar basbort Prydeinig [ei chwaer] gan fod Antigwa yn dal i fod yn un o drefedigaethau Prydain. Fe ddois i drosodd yn 1958... roeddwn i’n 11–12...”
“Yn Tottenham roedden ni’n byw i ddechrau. Nawr rwy’n edrych o f’amgylch ac mae cymaint o wynebau Duon, ond bryd hynny roedd yn beth prin. Doedd dim plant Duon yn yr ysgol.”
“Roeddwn i’n arfer meddwl fy mod eisiau bod yn nyrs a thrafaelio...”
“Fe wnes i briodi ac fe fuon ni’n byw yn Singapore am gyfnod. Fe ddaethon ni’n ôl i’r Deyrnas Unedig yn 1973, 1974 fe ges i swydd gyda’r DVLA. Roeddwn i’n gweithio i fferyllfa cyfanwerthu hefyd, [ac] fe fues i’n gweithio i swyddfa’r post. Un o’r cyfleoedd rwy’n difaru na wnes i fachu arnynt yw fy mod wedi cael sawl cynnig i fod yn ynad...”
“Yn y flwyddyn gyntaf imi fod yn lywodraethwr i’r ysgol dros y ffordd... pan rwy’n ffonio ac yn dweud, ‘y Cynghorydd Jardine sy’n siarad,’ mae’r agwedd yn hollol wahanol ac mae hynny’n mynd dan fy nghroen i’n bur aml...”
“Dywed pobl fod bod yn fenyw a bod yn Ddu yn fater dyrys hefyd... Felly mae yna bob amser ryw deimlad o ‘tybed ai dyna pam?’”
“Mae hiliaeth yn fyw ac yn iach, ond mae fel tlodi, s’mo fi’n credu y gallwch chi gael ei wared e... rwy’n meddwl mai cael ei sgubo o’r golwg mae e.”